بازار بورس

در دهه‌های اخیر، بازارهای متنوعی برای سرمایه‌گذاری ایجاد شده‌اند، افراد با توجه به سطح دانش و شناختی که از این بسترهای سرمایه‌گذاری دارند، پول خود را در این بازارها وارد کرده و فرایند سرمایه‌گذاری را شروع می‌کنند. بازار بورس یکی از بازارهای سرمایه‌گذاری شناخته شده در کشور است، تمام افراد با داشتن مدارک هویت اصلی، می‌توانند از طریق سامانه‌های آنلاین برای ثبت نام و دریافت کد بورسی اقدام کنند، در راستای تسهیل فرایند ثبت نام در بورس، کارگزاری آگاه امکان احراز هویت غیر حضوری را برای هم‌وطنان گرامی فراهم کرده است. سرمایه‌گذاری یکی از بهترین روش‌های مقابله با کاهش ارزش پول به دلیل وجود تورم در جامعه است. در این مقاله قصد داریم شما را با زوایای مختلف بازار بورس و مفاهیم مهم، آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

بازار بورس به زبان ساده

بازار بورس یکی از بسترهای سرمایه‌گذاری است که تمام افراد جامعه به راحتی می‌توانند در این بازار فعالیت کنند. بازار بورس یک بستر مناسب برای خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف است، به عبارت دیگر، شرکت‌های خصوصی تحت شرایط خاص و چارچوب‌های تعریف شده توسط سازمان بورس، به سهامی عام تبدیل شده و می‌توانند سهام خود را در این بازار به فروش برسانند. شرکت‌های خصوصی با این روش به منبع مالی جدید دسترسی پیدا می‌کنند و به شکل بهتری امور و طرح‌های توسعه‌ای خود را برنامه‌ریزی و مدیریت می‌کنند.

افراد بعد از ثبت نام و دریافت کد بورسی، می‌توانند از طریق سامانه‌های معاملات آنلاین کارگزارهای بورس، سهام شرکت‌های بورسی مختلف را خریداری کنند و از نوسانات قیمتی در این بازار سود کسب کنند. فرآیند خرید و فروش سهام و کسب سود در بازار بورس، مستلزم کسب دانش و یادگیری تکنیک‌های معاملاتی در این بازار است. در همین راستا قصد داریم در این مقاله، به معرفی بعضی از مفاهیم و اصطلاحات مهم در بازار بورس بپردازیم.

معاملات بلوکی چیست؟

«معامله بلوکی چیست؟»، معاملات بلوکی به معاملاتی گفته می‌شود که در آن قوانین مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود. به عبارت دیگر، از این نوع معامله برای خرید و فروش بخش زیادی از سهام یک شرکت، استفاده می‌شود. معاملات بلوکی خارج از بازار بورس یا فرابورس انجام می‌شوند و دلیل آن، کاهش تاثیر این معاملات بر قیمت جاری سهم در بازار بورس است که به آن «بازار بلوک» گفته می‌شود. دامنه نوسان مجاز قیمت معاملات بلوکی مانند بازار معاملات خرد است. سایر شرایط معاملات بلوک نیز همانند معامله در نماد اصلی است. علاوه بر این ساعت معاملات در بازار بلوکی، دقیقا مشابه بازار عادی بورس و اوراق بهادار است.

از آن جایی که در بازار بلوکی، قیمت معامله نسبت به قیمت سهم در تابلو معاملات بیشتر است، هنگامی که در یک نماد معامله بلوکی انجام شود، سهام‌داران انتظار رشد قیمت سهم را دارند. معمولاً با انتشار آگهی عرضه بلوک با قیمتی بالاتر از تابلو، معاملات سهم با افزایش تقاضا در بازار همراه خواهد بود، حتی اگر معامله‌ای در نماد مورد نظر انجام نشود.

تفکر گله‌ای در بازار بورس چیست؟

انسان از گذشته تا به حال، با زندگی در اجتماع بقای خود را حفظ کرده است و تمام حرکات و تصمیم‌گیری‌های وی در جهت پیشرفت و همرنگی با جامعه بوده است. در همین راستا بسیاری از افراد جامعه به صورت ناخوداگاه از رفتار و تصمیمات یکدیگر الگو برداری می‌کنند، اگر این رفتار در یک جامعه آماری زیاد صورت بگیرد، این رفتار به نوعی تحت عنوان رفتار قبیله‌ای یا تفکر گله‌ای، شناخته می‌شود. نمودهای این رفتار در تمام جهات زندگی انسان قابل مشاهده است و بازار بورس دقیقا یکی از بهترین بسترها برای بررسی و مشاهده این رفتار است.

بسیاری از افراد در بازار بورس، دانش و مهارت لازم برای تحلیل اوضاع بازار را ندراند و به ناچار مجبور می‌شوند که همگام با سایر سرمایه‌گذاران حرکت کنند. البته باید در نظر داشته باشید که این رفتار فقط شامل حال این افراد نمی‌شود، بلکه گاهی فعالان بازار بورس هم درگیر این فرایند شده و بنا به اوضاع بازار و هیجان‌های موجود در بازار، مجبور به تفکر یا رفتار گله‌ای می‌شوند. این رفتار در هر قسمت از جامعه و به خصوص در بازار بورس، نوعی رفتار هیجانی است و تصمیم‌گیری در بازار بورس فقط با تکیه بر این استراتژی، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

روش مارتینگل چیست؟

یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی که در گذشته درگیر شرط بندی بودند، کاهش میزان ضرر و زیان در این فرایند بوده است یا از طرف دیگر، شانس برد یا کسب سود در شرط بندی بیشتر از باخت و تحمل ضرر باشد. برای همین نظریه‌های متنوعی منتشر شد و هر کدام از آن‌ها دارای مزایا و معایب بسیاری بودند که در نهایت یک نظریه پرداز آمریکایی به نام مارتینگل، با روش ابداعی خود توانست شانس برد و کسب سود را در شرط‌بندی‌ها بیشتر کند. بعد از گذشت سال‌ها و اعمال برخی تغییرات در این نظریه، معامله‌گران از این روش در بازار بورس هم استفاده کردند. طبق روش مارتینگل، سرمایه‌گذاران باید سرمایه اولیه خود را به قسمت‌های نامساوی (از توان‌های عدد 2) تقسیم کنند و معاملات خود را در قیمت‌های مختلف بر مبنای این ضرایب انجام دهند. برای درک بهتر از نظریه مارتینگل، به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید یک سهم را با ارزش 100 تومان خریداری کرده‌اید و بر خلاف تصورات و پیش‌بینی‌هایی که داشته‌اید سهم با ضرر مواجه شده و ارزش قیمتی آن 5 درصد افت کرده و به قیمت 95 تومان رسیده است. مطابق روش مارتینگل در این مرحله شما باید 2 عدد سهم جدید خریداری کنید. اگر این کار را انجام دهید میانگین کل خرید شما به 96.7 تومان خواهد رسید و در صورتی که سهم رشد قیمتی به بالای 96.7 تومان داشته باشد، کل فرآیند سرمایه‌گذاری شما سودآور خواهد بود و این امر در صورتی است که قیمت سهم شما هنوز به 100 تومان اصلی که سهم را در آن قیمت خریداری کرده‌اید نرسیده است. حال این فرایند ممکن است در چند پله دیگر هم تکرار شود و شما مطابق با روش مارتینگل، می‌توانید شانس کسب سود را در فرآیند سرمایه‌گذاری بیشتر کنید.

پرایس اکشن در بورس چیست؟

«پرایس اکشن در بورس چیست؟» پرایس اکشن یکی از تکنیک‌های پرکاربد در تحلیل تکنیکال است که معامله‌گران با استفاده از آن می‌توانند به شکل بهتری تحرکات قیمتی را در بازار بررسی و موقعیت‌های مناسب را برای خرید و فروش سهام، تشخیص دهند. پرایس اکشن یک نوع استراتژی معاملاتی است که در هر بازاری قابل استفاده است. هدف اصلی این ابزار در بازار بورس، شناسایی تحرکات قیمتی سهم در بازه‌های زمانی مشخص است. به عبارت دیگر، معامله‌گران با شناسایی تحرکات قیمتی در سهم، می‌توانند به راحتی سیگنال خرید و فروش دریافت کنند.

سرمایه‌گذاران با استفاده از پرایس اکشن، می‌توانند استراتژی معاملاتی متنوعی را برای خود تنظیم کنند. از انواع استراتژی‌های پرکاربرد از طریق پرایس اکشن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• الگوی کندل بازگشتی
• الگوی کندل بازگشتی کلیدی
• الگوی کندل درمانده
• الگوی پین بار
• الگوی دو کندل بازگشتی
• الگوی سه کندل بازگشتی
• الگوی پولبک سه کندل
• الگوی کندل داخلی
• الگوی کندل خارجی
• الگوی NR7

کلام آخر

بازار بورس یکی از بهترین بسترهای سرمایه‌گذاری برای تمام افراد جامعه است. برای ورود و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار باید از طریق سامانه‌های آنلاین ثبت‌نام کد بورسی از طریق کارگزارهای بورس، اقدام کنید. بعد از دریافت کد معاملاتی می‌توانید فعالیت خود را در این بازار به راحتی شروع کنید. سرمایه‌گذاران در بازار بورس سهام شرکت‌های مختلف را خرید و فروش می‌کنند و با نوسان‌های قیمتی در این بازار، سود کسب می‌کنند. شایان ذکر است که کسب سود و تجربه موفقیت‌ آمیز در این بازار، مستلزم کسب دانش و مهارت‌های لازم برای انجام معاملات است. در این مقاله سعی کردیم به برخی از اصطلاحات و تکنیک‌های معاملاتی پرکاربرد در بازار بورس اشاره کنیم که عبارت‌اند از: معاملات بلوکی، تفکر گله‌ای، روش مارتینگل و پرایس اکشن. پیشنهاد می‌کنیم برای بالا بردن سطح مهارت خود در فرآیند معاملات بورسی، این مقاله را مطالعه کنید.

هنگام سرمایه‌گذاری در بازار بورس، بررسی برخی نکات ساده می‌تواند از یک شکست تلخ جلوگیری و سرمایه‌گذار را در رسیدن به هدفش یاری کند. هدف از ارائه این نکات این است که یک بینش کلی نسبت به معاملات بازار سرمایه در سهامدار ایجاد شود و قبل از ضرر احتمالی،  از تجربیات گرانقدر دیگران آگاه شود. در این مقاله برای آشنایی شما با بازار بورس به برخی از این نکات اشاره می‌کنیم تا با یادگیری آن‌ها در سرمایه‌گذاری خود موفق باشید.

• آموزش بورس( تحلیل تکنیکال و بنیادی):

برای شروع فعالیت در بورس لازم است که با اصطلاحات و مفاهیم آن آشنا شوید. آموزش بورس یکی از اصلی‌ترین بخش‌های سرمایه‌گذاری در این بازار به حساب می‌آید. بنابراین یادگیری موردی مانند: تحلیل تکنیکال چیست و چه کابردی دارد، تحلیل بنیادی چیست، روانشناسی بازار، فیلترنویسی در بورس و... را در راس کار خود قرار دهید.

• انتخاب صنعت و شرکت برتر از میان صنایع:

برای سرمایه‌گذاری لازم است در میان صنایع مختلفی که وجود دارند صنعتی را انتخاب کنید که میانگین بازده‌اش از میانگین بازده بازار بیشتر است. پس از انتخاب صنعت برتر به سراغ شرکت‌هایی بروید که بازده آن ها نیز از میانگین بازده صنعت بالاتر است.

• توجه به میزان نقد شوندگی سهام:

هرگز سهمی نخرید که در فروش آن دچار مشکل شوید. نقد شوندگی عامل بسیار مهمی است گه غفلت از آن موجب پشیمانیست. فاکتورهای نقدشوندگی عبارتند از: حجم معاملات شرکت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله، تعداد خریدار و... . بسته به استراتژی و هدف سرمایه گذاری خود، ملاکی را برای نقدشوندگی سهم‌تان در نظر بگیرید.

• میزان سهام در دست سهامداران عمده :

 هر چقدر میزان سهام در دست سهامداران عمده کمتر باشد و سهم یک شرکت بیشتر در دست مردم و سهامداران جزء باشد، بهتر است. زیرا در این حالت عرضه و تقاضا و اقعی است و این میزان قیمت را تعیین می‌کند. اما چنانچه قسمت اعظمی از سهام یک شرکت در دست سهامداران عمده باشد به همان نسبت آن ها می‌توانند کنترل بیشتری را بر آن سهم اعمال کنند و نهایتا سهامدار جز است که ضرر می‌کند.

• ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟

 کلمه Net Asset Value که مخفف آن NAV است به معنای ارزش خالص دارایی است. درواقع NAV نشان‌دهنده کل خالص ارزش دارایی‌های یک شرکت یا یک صندوق سرمایه‌گذاری است. این شاخص معیاری استاندارد است که می‌توان از آن برای انجام مقایسه عملکرد شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد. به‌ تعبیر دیگر ارزش خالص دارایی‌، شاخصی در بورس اوراق بهادار است که به منظور برآورد ارزش ذاتی دارایی‌های شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، استفاده می‌شود. در مقاله ارزش خالص دارایی به نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی ها پرداخته ایم.

• محاسبه ارزش ذاتی سهم

در تحلیل تکنیکال مانند تحلیل بنیادی ارزش ذاتی سهم به دست نمی‌آید. محاسبه  ارزش ذاتی یک سهم یک کار پیچیده و تخصصی است و کارشناس یا تحلیل‌گر با استفاده از فرمول‌های متعدد به ارزش ذاتی سهم دست پیدا می‌کند. در واقع تحلیل بنیادی به عنوان یک فرآیند ارزیابی سهم شناخته می‌شود بنابراین هر شخصی توانایی پرداختن به آن را ندارد. به خاطر این موضوع شرکت‌ها و سازمان‌های مرتبطی به وجود آمدند که با استفاده از ارزیابی و محاسبه ارزش ذاتی سهم خدمات مشاوره‌ای به علاقه‌مندان ارائه می‌دهند.

• صندوق‌های سرمایه گذاری

سوالی که ممکن است برای همه ما پیش بیاید این است که صندوق سرمایه گذاری چیست؟ در بازار بورس بسیاری از افراد به دلایل مختلفی مانند کمبود وقت، نداشتن اطلاعات کافی درباره فرصت‌های سرمایه گذاری موجود و … ترجیح می‌دهند در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد شوند که گزینه مناسبتری نسبت به سپرده‌گذاری‌های بانکی است. چراکه بازده بیشتر و ریسک کمتری دارد. این صندوق‌ها برای افرادی در نظر گرفته شده است که قصد دارند به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند یا این که زمان و اطلاعات کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم را ندارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری تنوع بالایی دارند و بنا بر نحوه سرمایه‌گذاری و عملکرد به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند.

گفتنی است که یک صندوق سرمایه گذاری، مجموعه‌ای از سهام و اوراق مشارکت  و سایر اوراق بهادار است که مدیریت صندوق همراه با تیم تحلیلی صندوق، بنا بر صلاحدید در این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بازده مناسبی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کنند.

• پیگیری اخبار اقتصادی-سیاسی :

یکی دیگر از رکن‌های اساسی برای موفقیت در بازار بورس این است که  همواره به اخبار داخلی و خارجی توجه داشته باشیم. روزانه حداقل 15 دقیقه به اخبار گوش دهیم یا روزنامه‌ها را مطالعه کنیم. به دنبال اخبار و اطلاعات شرکت مورد نظرتان باشید. ببینید آیا شرکت طرح توسعه، افزایش سرمایه یا پروژه‌های آتی دارد؟ توجه کنید که انتخاب شرکتی که موارد مذکور را دارد به جای شرکتی که مدت‌هاست افزایش سرمایه نداده یا پروژه جدیدی اجرا نکرده ارجحیت دارد.

• تشکیل سبد سهام:

با ورود به بازار بورس سبدی از چند سهم تشکیل دهید. همیشه سبد سهام درست کنید زیرا با تک سهم بودن با ریسک بالایی مواجه می‌شوید. با این کار ریسک‌تان را پایین می‌آورید. به قول یک مثل قدیمی همه تخم مرغ‌ها را داخل یک سبد نگذارید بنابراین در تشکیل سبد، تعدد و تنوع شرکت و صنعت را فراموش نکنید.

• تعیین استراتژی:

موفقیت در بورس دنباله‌روی از دیگران را برنمی‌تابد. در این بازار باید همواره یک استراتژی شخصی داشته باشید. متاسفانه اکثر ما دنباله رو هستیم و حتی بدون این که خودمان برنامه مشخصی داشته باشیم در حال نگاه کردن به دست این و آن هستیم. البته بی‌تقصیریم چرا که اطلاعات کافی وجود ندارد. بهتر است به جای این که دنباله‌رو دیگران باشیم به دنبال کسب اطلاعات و یادگیری و آموزش بورس باشیم. آموزش مواردی که در بالا گفتیم مانند تحلیل تکنیکال، بازار بورس، ارزش خالص دارایی (NAV)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و... به ما دیدی بهتر نسبت به بازار می‌دهد و روش‌ها و استراتژی‌های مختلفی را سبب می‌شود.

این استراتژی‌های مختلف را در طول زمان امتحان کنید و آن ها را با یکدیگر مقایسه و معایب‌شان را رفع کنید تا سیستم خاص خود را پرورش دهید. این روش حتی تا مدتی منجر به سود نشود باز بهتر است از روش کسی که سالیان سال در بازار بورس است و بدون هیچ استراتژیی چشم به دهان دیگران دوخته تا ببیند آن ها چه کار می کنند.

در این میان توجه کنید که هرگز از یک تکنیک به تنهایی استفاده نکنید و در بازاری چون بورس به علت وجود ریسک بهتر است استراتژی شما متاثر از یک یا چند عامل ساده باشد. عوامل مختلف و متعدد و پیچیده غیر قابل پیش‌بینی هستند و احتمال شکست در استراتژی شما را بالا می‌برند.